Impresjonizm rozwijał się szczególnie w latach 70 i 80 XIX wieku we Francji. Termin ten, określający kierunek w sztuce pojawił się po artykule we francuskim czasopiśmie z 1874 roku, którego autor skrytykował wystawę prac malarskich ówczesnych przedstawicieli nowego nurtu. Od nazwy obrazu Claude Moneta “Impresjonizm, wschód słońca” zaczerpnął on określenie “impresjoniści”, ale nie miało on w jego odczuciu pozytywnego znaczenia.
Czym był impresjonizm?
Początkowo impresjoniści nie byli cenieni w środowisku artystycznym. Ich nowatorski sposób przedstawiania świata i zupełnie nieakademickie techniki malowania nie spodobały się przedstawicielom tradycyjnego malarstwa. Surowy realizm zastępowali oni zmysłowym i subiektywnym odczuwaniem świata i takim go przedstawiali. Zajmowali się uwiecznieniem codzienności i natury a nie patosu i scen historycznych. Impresjoniści widzieli świat bez konturów i sztywnych kształtów dlatego na ich obrazach wszystko jest rozmyte a linie przejścia między poszczególnymi plamami farby bardzo subtelne. Gra światła i jego wpływ na odcienie barw miały kluczowe znaczenie w tworzeniu wszelkich prac, począwszy od portretów, poprzez pejzaże aż po martwą naturę. To właśnie malarstwo plenerowe stanowiło główny odłam impresjonizmu. Artyści pragnęli uchwycić ulotne momenty, w których kolory podkreślane były przez wschody lub zachody słońca. Sposób nakładania farby różnił się od wcześniejszych technik. Impresjoniści nie malowali dokładnych kształtów, nie obrysowywali zarystu przedmiotów czy postaci. Stosowali technikę nakładania poszczególnych plam obok siebie, które w całości składały się w konkretne kompozycje.
Historia geniusza – Pierre Auguste Renoir
Pierre Auguste Renoir był współtwórcą i głównym przedstawicielem malarstwa impresjonistycznego. Żył w latach 1841-1919 wychowując się w Paryżu z rodzicami i szóstka rodzeństwa. W latach edukacji zaprzyjaźnił się z innymi znanymi malarzami, m.in. Claudem Monetem, z którym wspólnie stworzył podwaliny nowego nurtu. Swoja działalność artstyczną Renoir rozpoczynał od malowania porcelany. Praca z tym delikatnym tworzywem miała nauczyć go wrażliwości i tworzenia delikatnych dekoracji. W swojej twórczości Renoir nawiązywał do zmysłowego przedstawiania świata i jego przyjemności inspirując się siedemnastowiecznym malarstwem francuskim. Wśród licznych prac impresjonisty nie brakuje uwiecznionych zabaw, tańców, spotkań towarzyskich w plenerze. Czerpanie przyjemności z dobrodziejstw życia stanowiło istotny temat obrazów Renoira. W odróżnieniu od innych impresjonistów nie przepadał za pejzażami. Wolał tą oryginalną techniką malarską tworzyć portrety kobiet, dzieci czy też martwą naturę. Cechą charakterystyczną obrazów Renoira była lekkość i przyjemność płynąca z podziwiania ich. Próżno szukać tu umartwiania się, mrocznych krajobrazów i smutnych spotkań. Radość życia przyświecała artyście podczas tworzenia swoich najsłynniejszych dzieł.
“Śniadanie wioślarzy” – na czym polega piękno tego obrazu?
Najsłynniejszym dziełem Pierra Augusta Renoira jest niewątpliwie “Śniadanie wioślarzy”, który jest pochwałą radości życia i spotkań towarzyskich. Dzieło to powstawało przez rok i w oryginale było naprawdę pokaźnych rozmiarów. Przedstawianych jest na nim aż czternaście postaci, które spędzają beztrosko czas na tarasie restauracji w podparyskim Chatou. Renoir namalował koniec posiłku, po którym jego uczestnicy oddawali się luźnym pogawędkom. Skąd wiadomo, że jest to koniec posiłku? Uważni obserwatorzy zauważą szczegóły na stole, które o tym świadczą. Opróżnione butelki po winie, puste talerzyki, okruchy na obrusie. Co spowodowało, że z pozoru zwyczajna scena zyskała tak ogromna popularność? Nie było w niej przecież nic wzniosłego, patetycznego. Nie przedstawiała podniosłych chwil czy bohaterów narodowych. Ale to właśnie ta “inność” była niewątpliwą zaletą tego dzieła. Tak kunsztowne przedstawienie zwyczajnej sceny dnia codziennego to przejaw geniuszu znanego impresjonisty. Znawcy zachwycają się emocjami, które biją z obrazu. Patrząc na niego nie mamy wątpliwości jak lekka, przyjemna i beztroska była atmosfera tego spotkania.
